انواع ملات های ساختمانی - قسمت سوم

ملات ماسه سیمان

ماده چسباننده این ملات سیمان، از سیمان پرتلند و ماده پرکننده آن، ماسه تشکیل شده است. این ملات از دسته آبی و دارای مقاومت خوبی به ویژه در سنین اولیه می باشد. ملات ماسه سیمان جمع میشود و در سطوح بزرگ و بندکشی‌ ها، ترک‌ های ریز (مویی) و درشت بر می دارد‌. آب برف و باران بخصوص در موقع بوران ‌به داخل اندود سیمانی و بندکشی‌ ها نفوذ میکندو حتی گاهی به داخل بنا سرایت می کنند. برای زودگیر کردن ملات سیمانی هیچگاه نباید به آن گچ اضافه شود‌، زیرا چنین ملات و اندودی بعد از مدتی متلاشی خواهد شد. وجود خاک رس در ماسه ملات باعث میشود که دور دانه‌ های ماسه‌، دوغابی از خاک رس درست شود و سیمان نتواند به خوبی عمل کرده و به آن بچسبد‌. وجود بعضی مواد آ‌لی در ملات‌، باعث دیرگیر شدن آن میشود‌. مواد سولفاتی موجود در ماسه، آب یا آجر مصرفی‌، باعث از هم گسیختگی ملات و کار آجری میگردد. به این سبب میزان مواد مضر نظیر خاک رس، مواد آلی و سولفات‌ ها در ملات محدود شده است‌.

ملات‌ های ماسه سیمان آهک (باتارد)

ملات‌ های ماسه سیمان با نسبت‌ های گوناگونی از سیمان و آهک و ماسه تولید می‌ شوند که متداول‌ ترین آنها ۱:۱:۶ ( یک حجم سیمان و یک حجم آهک و ۶ حجم ماسه‌) و آب به مقدار کافی است. حجم ماده پر کننده باید حدود سه برابر ماده چسباننده باشد و نمی‌ تواند از این حدود تجاوز کند. در صورت کمتر شدن، جمع شدگی و به دنبال آن ترک خوردگی ایجاد میشود و در صورت بیشتر شدن‌، کارآیی ‌ملات کم خواهد شد. از سوی دیگر مقاومت ملات‌ های سیمانی بیش از مقادیری است که در کار بنایی لازم است‌. بنابراین برای اینکه با مصرف سیمان کمتر، کار آیی ملات کاهش پیدا نکند، می‌ توان مقداری آهک جانشین سیمان کرد.

ملات سیمان بنایی

سیمان بنایی محصولی است که در کشورهای صنعتی به مقدار فراوان تولید شده و در کارهای بنایی که مقاومت زیاد مورد نظر نیست‌، مصرف می‌ گردد. سیمان بنایی از اختلاط سیمان پرتلند معمولی با جسم پرکننده بی‌ اثر‌ی ‌(از نظر شیمیایی‌) مانند گرد سنگ آهک و مواد افزودنی حبابساز، مرطوب کننده و دافع آب به دست می‌ آید‌.

منظور اصلی از مصرف سیمان بنایی‌، رسیدن به خاصیت خمیری بهتر، کارآیی و آب نگهداری بیشتر و کاهش جمع شدگی ملات می باشد. اختلاط این نوع ملات در کارهای بزرگ‌، بهتر و ساده‌ تر انجام می‌ پذیرد. بعضی سیمان‌ های بنایی آمیخته‌ ای از سیمان پرتلند، آهک مرده و مواد مضاف می باشند. در ملات سیمانی نیز می‌ توان به جای آهک، سیمان بنایی اضافه کرد.

این مطلب را از دست ندهید
آجرهای نسوز مصرفی در کارهای تأسیساتی

ملات‌ های سیمان‌ پوزولانی‌ و آهک‌ پوزولانی

این گونه ملات‌ ها دارای سابقه دیرینه می باشند، به طور کلی مواد پوزولانی به موادی گفته میشود که به تنهایی خاصیت چسبندگی ندارند‌، ولی با آهک و با وجود آب در درجه حرارت‌ های عادی ترکیب شده و نوعی سیمان تولید می‌ کنند‌. نام پوزولان از خاکستر آتشفشانی بسیار فعالی که از ناحیه‌ ای واقع در ایتالیا به نام پوزولی ‌استخراج میشد، گرفته شده است‌. به جای سیمان پرتلند می‌ توان از سیمان‌ هایی که از آسیاب کردن مواد پوزولانی و اختلاط با سیمان پرتلند یا آهک شکفته ساخته می‌ شوند‌، استفاده نمود. این ملات‌ ها در برابر حمله مواد شیمیایی بخصوص سولفات‌ ها پایدار می باشند. ملات‌ های سیمان پوزولانی و آهک پوزولانی‌، دیرگیر می باشند و دارای مقاومت چندان زیادی نیستند ولی برای مصرف در نقاطی که احتمال حمله سولفات‌ ها موجود باشد، مناسب هستند.

ملات ماسه آهک

ماده پرکننده این ملات‌، ماسه و ماده چسباننده آن‌، آهک می باشد. ملات ماسه آهک ملاتی است هوایی و برای گرفتن و سفت و سخت شدن به دی اکسید کربن موجود در هوا نیاز دارد. این گونه از ملات برای مصرف لای جرز مناسب نمی باشد، زیرا دی اکسید کربن لازم نمی‌ تواند به داخل آن نفوذ کند و فقط سطح رویی آن کربناتی خواهد شد. از این رو ملات برای اندود سطوح مناسب می باشد. این ملات برای گرفتن و سخت شدن باید مرطوب بماند‌، زیرا در غیاب آب عمل کربناتی شدن انجام نمی شود. از این رو ملات‌ های آهکی را باید در مکان‌ های مرطوب به کار برد و تا پایان مدت عمل آمدن نمناک نگاه داشت.

ملات‌ های قیری

ملات قیر از ۵۰۰۰ سال قبل‌، در ساختمان‌ هایی نظیر برج بابل به کار گرفته شده است. امروزه ملات ماسه آسفالت را برای قشر رویه پیاده رو سازی‌ ها، پوشش محافظ قشر نم بندی بام‌ ها، پر کردن درز قطعات بتنی کف پارکینگ‌ ها و پیاده‌ روها و مانند اینها مصرف می‌ کنند.