بیس در راهسازی چیست؟

برای ساخت هر نوع راه در عملیات راه سازی آن باید چند لایه را بسازیم و روی آن لایه ها آسفالت را انجام دهیم. برای توضیح لایه های مذکور می توان به لایه ابتدایی یعنی تراکم سازی اشاره کرد. بعد از انجام عملیات تراکم سازی که نقش بسیار مهم و اساسی را در کیفیت راه دارد، به مرحله انجام لایه ساب بیس می رسیم.
بعد از آن هم لایه های بیس و آسفالت و در صورت متفاوت بودن نوع راه این لایه ها ممکن است متفاوت بوده یا این که چند لایه را مجددا تکرار کنیم به عبارتی دیگری ترتیب و اعمال این لایه ها بسته به نوع راه متفاوت می باشد. اما جدا از تراکم سازی ابتدا باید مسیر راه یا همان جاده را برای این عملیات ها آماده سازیم، اولین قدم بستر سازی بوده و در ادامه بقیه عنوان ها را خواهیم گفت و برای هر یک توضیح مختصری می دهیم.

بستر سازی در راهسازی

آماده سازی مسیری که قرار است روی آن راه ساخته شود ابتدا باید آن مسیر را از خاک های نباتی و خاک هایی که کیفیتی پایین دارند همچنین، گل و لای موجود در آن مسیر را برداشته و کاملا یکدست و بدون هیچ چیز اضافه ای باشد. بعد از آن نوبت به مرحله تراکم سازی رسیده و باید خاک موجود در بستر راه را به طور کامل و اساسی تراکم دهیم.
در علم راهسازی به انجام عملیات پاک سازی راه از خاک های نباتی، عملیات دکاپاژ گفته می شود و در اصلاحات فنی هم به همین نام معروف است. لازم است بدانید این پاک سازی مسیر باید تا 10 سانتی متر انجام شود و در صورتی که بیش از این مقدار باشد دارای ضوابط خاص خود است.
عملیات تراکم سازی راه
در این مرحله با استفاده از ماشین آلات راه سازی، ابتدا کل مسیر را آب پاشی کرده و بعد از آن با غلتک زنی، شروع به تراکم سازی راه می کنیم. این که چه اندازه عملیات تراکم سازی را انجام دهیم بستگی به نوع خاک و نوع جاده ای که در حال ساخت است دارد. اما لازم به ذکر است که بعد از انجام عملیات تراکم سازی باید توسط آزمایشگاه نمونه ای برداشت شده و آزمایش شود.
اگر این نمونه آزمایش شد و جواب آن بیانگر صد در صد تراکم بود به ادامه عملیات راه سازی
می پردازیم، در غیر این صور، یعنی اگر جواب آزمایش آن نمونه آزمایش شده صد در صد نبود، باید باز هم عملیات تراکم سازی را ادامه داده و نمی توان به مرحه بعدی ساخت راه رفت. آزمایش نمونه تراکم را تا زمانی انجام می دهیم که به تراکم صد در صد برسد.
البته نکته قابل ذکر این است که بسته به نوع راه که قصد داریم بسازیم این درصد تراکم سازی خاک متفاوت بوده و در بعضی از راه ها درصدی کم تر از صد در صد را مد نظر داریم، پس همیشه بدانید چه نوع راهی را می سازید چون هر راه دارای ضوابط خاص خود می باشد.

بستر سازی در راهسازی,بیس در راهسازی,علم راهسازی,

خاک ریزی و خاک برداری

مرحله بعد از تراکم سازی راه انجام عملیات خاک ریزی یا خاک برداری است. برای یکسان کردن نقاط مسیر در نقشه توپوگرافی لازم است که هر نقطه که داری ارتفاع بیش تر از بقیه نقاط است عملیات خاک برداری را در آن نقطه انجام دهیم و همچنین اگر نقطه ای دارای ارتفاعی کم تر از همه نقطه های دیگر اس، برای آن نقطه عملیات خاک ریزی را انجام دهیم. با این کار تا حد متناسبی ارتفاع تمام نقاط جاده تقریبا یکسان بوده و جاده ای مناسب خواهیم ساخت.
اما در این نوع عملیات ها نکته های زیادی هست که باید حتما رعایت شوند. یکی از این نکته ها این است که باید سعی کنیم مقدار خاک برداری ما بیش تر از مقدار خاک ریزی ما باشد زیرا برای هر مقداری خاک ریزی هزینه اضافی خرید خاک را هم باید پرداخت کنیم پس علم مهندسی توصیه می کند سعی کنیم نقاط خاک برداری ما بیش تر از نقاط خاک ریزی باشد.

این مطلب را از دست ندهید
بهترین عایق برای آب بندی استخر

اما نکته های این عملیات به همین جا ختم نشده و باید بگویم که برای اقتصادی شدن پروژه و بالا نرفتن هزینه ها باید سعی کنیم هر مقداری از خاک را که در عملیات خاک برداری برداشته ایم را، برای عملیات خاک ریزی استفاده کرده و دیگر نیازی به خریداری خاک مجدد نداشته باشیم.

در بین تمامی مهندسان رایج است که سعی بر این دارند که نقاط خاک برداری بیش تری نسبت به نقاط خاک ریزی، داشته باشند چون از چند لحاظ برای صرفه جویی در هزینه ها بسیار مناسب است. اما این نکته به این دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است که در صورت نیاز به خاک مجدد برای عملیات خاک ریزی علاوه بر افزوده شدن هزینه خاک باید هزینه حمل و نقل و همچنین محل نگه داری را هم به آن اضافه کنیم.

عملیات راهسازی,بستر سازی در راهسازی,بیس در راهسازی,

لازم است با اصطلاحات قرضه و دپو آشنا شوید

در هر نوع عملیات راهسازی ممکن است به مقداری خاک نیاز پیدا کنیم. مثلا برای عملیات خاک ریزی به خاک احتیاج داریم و با خاک های به دست آمده از خاک برداری هم نمی توان نیاز خاک را به طور کامل جواب گو بود. در این موارد باید از محل های دیگری که دارای خاک مناسب و متناسب با نوع خاک ما هستند، خاک مورد نیاز خود را قرض بگیریم. به آن محل هایی که خاک مورد نیاز خود را از آن جا قرض می گیریم محل های قرضه می گویند و در اصلاح فنی مهندسی هم به همین اسم معروف است.

لازم است بگویم که همین عملیات خاک قرض گرفتن هزینه بردار بوده و باید هزینه جداگانه ای را هم برای حمل و نقل آن در نظر گرفت و به همین دلیل تمای مهندسان سعی بر این دارند که عملیات خاک ریزی حدالامکان خیلی کم باشد.

اما نکته قابل ذکر درباره این نوع محل ها این است که بهتر است در جا هایی واقع شوند که دارای شیب بوده و در اصلاح این محل ها روی سطح شیب دار باشند. به این دلیل که با شیب دار بودن جاده محل قرضه می توان کار را آسان تر کرد، به این شکل که اگر محل قرضه در بالای جاده سراشیبی باشد بعد از این که ماشین های حمل بار، از خاک مورد نیاز پر شدند، از جاده به سمت پایین آمده و با این که بار خیلی زیادی دارند اما سرعت آن ها کم نشده و شیب دار بودن جاده به آن ها سرعت می بخشد و همین امر موجب افزایش سرعت پروژه شده و بسیار تاثیر گذار است. اما فواید سرا شیبی بودن محل قرضه به همین جا ختم نشده و فایده دیگر آن این است که ماشین های حمل بار می توانند بار بیش تری زده و دیگر نگرانی سرعت را نداشته باشند.

اما ممکن است در نوعی از عملیات های راهسازی، تعداد دفعات خاک برداری خیلی زیاد بوده و مجبور باشند که خاک های جمع آوری شده را در جایی نگه داری کنیم تا در صورت نیاز از آن استفاده کنیم. این محل ها به نام دپو معروف بوده و در اصلاحات مهندسی هم به همین نام مشهرت دارد.

با انجام عملیات خاک ریزی و خاک برداری، جاده را طبق نقشه توپوگرافی آن محل ساخته و تقریبا نیم رخ طولی راه به وجود آمده است همچنین تعداد پیچ ها و این که هر پیچ به چه سمتی خواهد بود هم مشخص خواهد شد.